Inhoud
Milieuvriendelijk tuinieren
De ideale tuin is milieuvriendelijk, watervriendelijk en een paradijs voor vlinders, bijen en vogels (en natuurlijk ook voor jezelf!). Met een slim ontwerp en duurzaam onderhoud is het voor iedereen met een tuin, groot of klein, eenvoudig te realiseren.
Volgens Duits onderzoek zijn de bijenpopulaties tussen 1989 en 2014 met 80% afgenomen. De belangrijkste redenen zijn het gebruik van milieuonvriendelijke bestrijdingsmiddelen en een terugloop in het aantal bloemen. Zonder bijen, vlinders en andere bestuivers, zouden mensen niet kunnen bestaan. Ze zijn essentieel voor de bestuiving van zo’n driekwart van de gewassen ter wereld en daarmee het grootste gedeelte van ons voedsel.
Gelukkig kun je met een milieuvriendelijke tuin eenvoudig helpen het aantal bestuivers te herstellen.
Inhoud
Een slim tuinontwerp
Met de volgende tips ontwerp je eenvoudig een tuin die bijdraagt aan een goed milieu:
Een groene haag is beter dan een schutting
Krijg een gezonde haag
De beste periode om de bladverliezende planten voor je haag te kopen is het voorjaar of de winter, omdat ze dan met kale wortel en zonder plastic potje verkocht worden. Ook is het dan goedkoper. Kies dan voor 2 of 3 verschillenden plantensoorten om je haag bestand te maken tegen plagen zoals buxusmot.
Snoei je haag niet als het heel warm is en in de periode die het beste is voor jouw type haag. Snoeien met een handschaar is beter voor het milieu dan met een automatische. Bemest daarnaast 1 keer per jaar (indien nodig) en geef water in drogere periodes.
Toch geen haag?
Hoe minder bestrating hoe beter
Groen in je tuin zorgt voor een natuurlijke waterafvoer. Het water wordt langer vastgehouden en het riool raakt niet overbelast. Met gras en borders voorkom je wateroverlast.
Halfverharding
Als je een pad wil maken is halfverharding beter dan bestrating, omdat het regenwater doorlaat. De beste halfverharding zijn boomschors en houtsnippers. Grind tast het landschap aan bij de winning en is minder milieuvriendelijk. (Klei)schelpen, split of gravel is beter.
Een houten vlonder met FSC of PFEC keurmerk is ook een goede mogelijkheid.
Toch bestrating?
Als je toch bestrating wilt is de beste optie tweedehands materialen met Milieukeur of DUBOkeur. Als ze deze keurmerken hebben gaan de tegels minder snel stuk en worden ze milieuvriendelijker geproduceerd.
Tweedehands tegels zijn goed omdat er dan geen nieuwe geproduceerd worden. Het is een stuk goedkoper en soms kun je ze zelfs gratis afhalen via de volgende websites: Gratis op te halen, Gratis af te halen of Weggeefhoek.
Als je natuursteen wilt is het belangrijk dat het niet van ver komt, omdat het erg zwaar is en het transport veel energie kost. Als het uit Nederland, Duitsland of België komt is dat een stuk beter dan als het uit Zuid-Europa of zelfs Azië komt.
Maak je tuin aantrekkelijk voor nuttige dieren, bijen en andere insecten
Plant verschillende aantrekkelijke plantensoorten
Hoe meer en hoe langer er bloeiende, nectarrijke bloemen en kruiden in je tuin zijn, hoe meer bijen en vlinders je zult aantrekken. Plant hiervoor soorten van verschillende hoogten die op verschillende momenten in het jaar bloeien.
Deze bloemen zullen ook andere insecten aantrekken die weer goed voedsel zijn voor vogels en andere dieren. Daarnaast worden de bloemzaden ook door hen gegeten. Zelfs in de winter zijn de zaaddozen van uitgebloeide planten nog voedsel. Het is daarom goed deze te laten staan.
Als je meer vogels en egels in je tuin wilt is het ook goed om struiken en bomen te planten met een dichte takkenstructuur. Dit zijn namelijk aantrekkelijke schuilplaatsen voor ze. Daarnaast zijn bomen en struiken die bessen leveren zeer aantrekkelijk voor vogels.
Zorg voor water in je tuin
Elk dier heeft water nodig. Alleen al het plaatsen van een waterschaal doet wonderen. Maar een natuurlijke vijver met weinig vissen, veel planten en een oever die langzaam afloopt, trekt nog veel meer insecten en dieren aan. Belangrijk is dat de rand niet te stijl is zodat egels er niet in kunnen verdrinken. Egels zijn ideaal in je tuin omdat ze slakken eten.
Als je kikkers in je tuin wil laten overwinteren moet je vijver minstens 80 cm diep zijn. Als schuilplaats houden ze van een stapel hout of stenen op de bodem. Voor padden zijn vochtige plekken onder stenen of takken geschikt.
Ruim je tuin niet al te goed op
Dieren en insecten moeten zich nestelen, verstoppen en overwinteren om te kunnen overleven. Maar hier hebben ze wel takjes, droge bladeren en andere achtergelaten materiaal als oud hout en omgekeerde bloempotten voor nodig. Spleten en kieren in muren en tussen tegels zijn ook aantrekkelijk voor vlinders en vele andere insecten. Ruim daarom je tuin niet al te goed op of hergebruik het plantenafval voor compost of takkenwallen.
Nestkastjes, vlinderkasten, bijenhotels en edelhotels zijn natuurlijk ook een goede manier om dieren en insecten te laten nestelen.
Kies planten en bomen die bij jouw tuin passen
Breng je tuin in kaart
Als je de antwoord hebt op de volgende vragen wordt het eenvoudiger je tuin goed in te richten:
Wat is de grondsoort?
Hoe vochtig of droog is het op verschillende plekken in mijn tuin?
Welke plekken liggen veel in de zon?
Welke plekken liggen in de schaduw?
Staan er al planten en hoe goed doen ze het? Zo weet je welke soorten het goed doen en daar kun je dan vergelijkbare soorten van planten.
Kies de juiste planten en bomen voor de juiste plek
Wanneer je jouw tuin in kaart hebt gebracht kun je de juiste planten kiezen.
Op plekken met veel schaduw en een vochtige bodem gedijen planten met een dun en groot bladoppervlak. Planten met een dik, klein en leerachtig blad doen het goed op een droge, warme plek.
Kijk ook op de kaartjes van de planten als je ze koopt en vraag voor de zekerheid advies. Op websites als Appeltern en Tuinadvies.nl kun je ook meer informatie vinden over planten- en boomsoorten.
Plant jonge planten niet te dicht bij elkaar omdat ze elkaar anders op den duur verdringen. Je kunt wel tijdelijk een- of tweejarige planten ertussen plaatsen.
Ga als het even kan voor biologische planten, bollen en zaden. Deze zijn niet bespoten met bestrijdingsmiddelen die giftig zijn voor bijen.
Maak je tuin watervriendelijk
Een tuin met zo veel mogelijk planten, bomen en gras en zo min mogelijk bestrating helpt wateroverlast te verminderen. Zo spaar je het riool bij een hoosbui en voorkom je het onderlopen van straten, kelders en huizen.
Door klimaatverandering verwacht het KNMI dat het aantal intense hoosbuien in de komende jaren in Nederland alleen maar verder zal toenemen, dus het is goed als je tuin erop voorbereid is!
Naast zo min mogelijk bestrating en zo veel mogelijk groen zijn er nog enkele extra tips die helpen:
Neem een regenton
Als je een regenton aansluit op de regenpijp spaar je het riool. Daarnaast kun je het water later gebruiken om de tuin te besproeien. Op deze manier kun je elk jaar honderden liters water besparen. Als je een vijver hebt kun je deze gebruiken voor de overloop van de regenton.
Let op: Dek het water af zodat muggen er geen eitjes in kunnen leggen.
Composteer je bodem
Als je bodem goed gecomposteerd is houdt het water beter vast, wat leidt tot een betere waterhuishouding.
Omring een terras met een border
Als je een verhard terras hebt is het goed dit te omringen met een border waardoor het water weg kan.
Creëer hoogteverschillen en een regenvijver of wadi
Als je hoogteverschillen aanbrengt in je tuin stroomt het water rustig naar het laagste gedeelte waar je een regenvijver of wadi aan kunt leggen. Dit laagste gedeelte is dan meestal droog bij zonnig weer, maar bij een stortbui wordt het een vijvertje waar het water rustig kan wegzakken.
Je kunt kiezen voor een groene oever met oeverplanten die het water zuiveren of een grindbed als je woont in een gebied met hoge waterstand, kleigrond of veengrond.
Als je op zandgrond woont kun je een greppel of wadi aanleggen waar het water weg kan zakken. Ook kun je op dat laagste punt een vlonder aanleggen met daaronder antiworteldoek om onkruid te voorkomen.
Geen tuin?
Zelfs als je geen grote tuin hebt kunnen planten op je balkon of een geveltuintje nog helpen wateroverlast te voorkomen. Hoe meer planten hoe beter. Ook helpt het je in de zomer te verkoelen en helpt het bijen en andere insecten.
Een groen dak
Een groen dak helpt regenwater vast te houden en wateroverlast te voorkomen. Je kunt hiervoor soms subsidie krijgen bij de gemeente, maar niet elk dak is geschikt om er een groen dak van te maken.
Natuurlijke, duurzame vijvers
Een vijver met een natuurlijk evenwicht heeft minimale impact op het milieu en biedt waardevolle leefruimte aan insecten, kikkers en padden. Het is zelfs goedkoper omdat je geen dure apparatuur hoeft aan te schaffen.
Locatie: zonnig zonder bomen
De beste locatie voor je vijver is een redelijk zonnige plek, niet onder bomen. Blad van de bomen geeft namelijk een overschot aan voedingsstoffen wat extra algengroei veroorzaakt. Hoewel waterplanten zon nodig hebben is te veel zonlicht ook niet goed, omdat dit extra algengroei veroorzaakt.
Vorm en grootte
1000 liter of meer is ideaal als je biologisch evenwicht wil bereiken in een natuurlijke vijver. Als je later vissen wilt uitzetten is minimaal 75cm diepte nodig, maar maak de vijver niet dieper dan 80 cm. Als je verschillende diepteniveaus aanbrengt krijg je de maximale biodiversiteit. Kies bijvoorbeeld voor niveaus van +/- 20 cm, 40 cm en 80 cm diep.
Als je tuin klein is, is het nog steeds mogelijk een minivijver te maken in bijvoorbeeld een houten ton of bak waarin je een bodem van zand of cement aanbrengt. Zo kun je toch nog kleine dieren en insecten aantrekken.
Let op: als je een ondiepe vijver hebt van 25 cm of minder kun je alleen moerasplanten gebruiken.
Materialen
Het beste materiaal als je zelf een vijver vormt is EPDM-folie. Het gaat 30 jaar mee en is het meest milieuvriendelijk. HDPE-folie is ook een goede keuze maar gaat iets minder lang mee. Het slechtste materiaal is PVC omdat het slecht voor het milieu is en maar 15 jaar meegaat.
Als je voor een vijverbak kiest, is het beste materiaal HDPE versterkt met glasvezel. Nog mooier is als je een tweedehands bak kunt gebruiken. Omdat een HDPE-bak heel lang meegaat is tweedehands een goede optie.
Voor de ondergrond is leem of klei beter dan beton. Je hebt veel beton nodig, je moet het coaten en als het vriest kan het zelfs lek worden. Klei en leem gaat langer mee en zijn milieuvriendelijker. Daarnaast kun je het materiaal later als grond in de tuin gebruiken als je de vijver wegdoet.
Als je een vlonder wilt, neem dan verantwoord hout met keurmerk of een composiet van houtvezels met kunststof. Maar puur kunststof in niet aan te bevelen omdat het in de zon binnen 5 a 10 jaar vergaat.
Leem is de beste ondergrond voor je vijver. Onbemeste tuinaarde voor het gat van de vijver is een goed alternatief. Speciale vijveraarde die je in sommige winkels vindt is een onzinnig product omdat het te veel voedingsstoffen bevat.
Om je vijver te vullen kun je het beste gewoon leidingwater gebruiken, het liefst met een hardheid van 12 °dH of hoger. Als je water minder hard is kun je jaarlijks vijverkalk toevoegen.
Om een goede bacteriënmix te krijgen kun je het beste een emmer vijverwater halen uit een gezonde vijver in de buurt. Producten die zeggen ‘het biologisch evenwicht te stimuleren’ zijn onnodig.
Als je een fonteintje of lampen wilt, kun je het beste kiezen voor een die op zonne-energie of met een timer werkt. Zo bespaar je energie.
Waterplanten
Je vijver heeft zuurstof nodig anders is er geen onderwaterleven mogelijk. Plaats daarom binnen 24 uur na het vullen van je vijver met water zuurstofplanten.
Een ander voordeel is dat planten voedingsstoffen in het water gebruiken, wat algengroei remt. Ook bieden ze een schuilplaats voor waterdiertjes. Planten zijn dus essentieel voor evenwicht in je vijver.
Per 1000 liter kun je het beste zo’n 4 bosjes zuurstofplanten nemen. Glanzend fonteinkruid produceert het meeste zuurstof. En planten als vederkruid en waterpest remmen algengroei doordat ze daar een speciale stof voor aanmaken.
Waterlelies en andere drijfplanten zijn ook aan te bevelen omdat zo je vijver in de zomer koel blijft. Hierdoor krijgen algen minder kans. Bedek daarom minimaal één derde en maximaal de helft van de vijver met drijfplanten. Gooi overtollige vijverplanten in de gft-bak en niet in een naburige vijver omdat ze daar meestal niet van nature voorkomen en kunnen gaan woekeren.
Als je planten niet goed groeien komt dat vaak door een gebrek aan CO2 in het water. Voeg in dat geval vijverkalk of CO2-tabletten toe aan het water.
Vissen
Het is belangrijk voor het biologisch evenwicht in de vijver om niet te veel vissen te nemen. Neem daarom niet meer dan 20 cm aan vislengte per vierkante meter wateroppervlak. Laat daarnaast je vijver eerst enkele maanden een natuurlijk evenwicht vormen voordat je de visjes erin loslaat.
Voor een natuurlijke vijver zijn vissoorten als sarasa, shubunkin, goudwinde of goudelrits goede opties. Koi-karpers zijn af te raden omdat je dan een waterzuiveringssysteem moet aanschaffen wat veel elektriciteit slurpt. Pompen en filters zijn meestal overbodig, slecht voor het waterleven en af te raden, tenzij je per se een speciale vissoort wil. Ook uv-lampen zijn niet nodig als je een biologisch evenwicht hebt.
Onderhoud
Zie hier welk onderhoud je het beste in welk seizoen kunt doen:
-
- Winter: Het is belangrijk dat rottingsgassen de vijver uit kunnen als het vriest. Leg daarom bijvoorbeeld een rubberbal op het water en haal sneeuw weg zodat de zon op het ijs kan schijnen. Hak het ijs niet weg omdat dit het waterleven verstoort. Laat ook holle hogere plantenstengels staan zodat via hier het gas kan ontsnappen.
-
- Lente: Voeg waterplanten en eventueel vijverkalk toe als dat nodig is.
-
- Zomer: Voeg leidingwater toe als het waterpeil te veel zakt tijdens warme periodes.
-
- Herfst: Verwijder overtollig vijvermateriaal en plaats een net over de vijver om te voorkomen dat er blad in valt. Laat het vijvermateriaal aan de kant een dag liggen zodat kleine diertjes terug de vijver in kunnen.
Tijdens het hele jaar kun je bladeren en andere dode plantresten uit de vijver halen om algengroei te voorkomen. Als je toch veel algengroei krijgt en je hebt geen vissen kun je watervlooien toevoegen. Vissen eten deze echter op dus dan heeft het geen zin.
Tuinmeubelen
Hoe langer je met tuinmeubelen kunt doen, hoe beter voor het milieu. Het zo goed mogelijk verzorgen van je tuinset is daarom belangrijk. Tweedehands tuinmeubelen zijn ook een uitstekende optie, omdat je de energie die nodig is voor de productie van een nieuwe set bespaart.
Welk materiaal is het beste?
Als je een nieuwe tuinset koopt is Europees of tropisch hardhout met het FSC milieukeurmerk het beste. Gemodificeerd naaldhout met keurmerk is een goede tweede keus. Geïmpregneerd hout is minder goed omdat er schadelijke stoffen vrij kunnen komen. Deze kans is echter minimaal als je hout met een KOMO-keurmerk koopt.
Bamboe en rotan zijn ook milieuvriendelijke opties, maar vooral rotan gaat minder lang mee wanneer ze bij slecht weer buiten staan.
Aluminium kost veel energie bij de productie en is daardoor minder milieuvriendelijk. Een voordeel is echter dat het zeer lang meegaat zolang het goed onderhouden wordt.
Voor kunststof wordt aardolie gebruikt, wat een eindige grondstof is. Het voordeel is dat het zeer lang meegaat en licht is. Het nadeel is dat je het niet goed kunt repareren wanneer het stuk gaat. Om milieubelasting te voorkomen kun wanneer de set stuk is deze het beste schenken aan de milieustraat in de bak met hard plastic.
Tips voor goed onderhoud
Goed onderhoud scheelt geld en milieubelasting. Volg daarom de volgende tips:
- Zet je tuinmeubelen binnen tijdens de winter of bedek ze met een hoes.
-
- Controleer houten meubelen op houtrot of scheurtjes en behandel deze met olie, was of verf. Je kunt scheurtjes voorkomen door je meubelen niet nat in de volle zon te zetten. Af en toe kun je ook je gehele set een nieuwe olie-, wax-
-
- Behandel staal af en toe met wax zodat het langer mooi blijft.
-
- Is gelakt staal beschadigd? verf de beschadigde delen dan gelijk.
Duurzaam tuinonderhoud
Natuurlijk tuinieren met zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen zorgt voor een mooie tuin die goed is voor het milieu. Volg de volgende tips om dit eenvoudig te realiseren:
Maak je bodem gezond en vruchtbaar met mest
Een luchtige voedingsrijke bodem is essentieel voor een gezonde tuin. En hoe gezonder je tuin, hoe minder je planten ziek worden en hoe minder bestrijdingsmiddelen je nodig hebt. Goede bemesting helpt je een gezonde bodem te realiseren.
Controleer wat voor grondsoort en grondstructuur je hebt
Als je weet welke grondsoort en grondstructuur je hebt kun je makkelijker een gezonde tuin creëren. Je herkent jouw grondsoort als volgt:
- Zandgrond: Deze grond is enigszins grof, korrelig en valt makkelijk uit elkaar. Zandgrond laat water heel makkelijk door, maar houdt daardoor voedingsstoffen minder goed vast.
- Kleigrond: Als je grond bestaat uit hele fijne plakkerige deeltjes bestaat is het waarschijnlijk klei. Klei houdt water goed vast en kan zompig zijn.
-
- Zavelgrond: Deze grond is een tussenvorm van klei en zand. Zavel houdt voedingsstoffen redelijk goed vast.
-
- Veengrond: Veen bestaat uit een dikke laag humus (vergaan plantmateriaal). Het is sponsachtig, vochtig en zeer vruchtbaar.
Je kun de structuur van je grond vaststellen door een kuil te graven. Als de aarde die je opgraaft los en korrelig uiteenvalt heb je een goede grondstructuur. Valt het moeilijk uiteen en is de grond niet los, dan is de bodemstructuur niet goed. Het helpt dan om compost door de bovenste laag te scheppen. Als je grond te plakkerig is kun je basaltmeel van het tuincentrum gebruiken.
Blijf je problemen houden in je tuin ondanks dat je de planten met zorg en aandacht verzorgt? Dan is het goed om een bodemanalyse te doen. Zo kom je erachter of voedingsstoffen missen in je grond. Je kunt hiervoor tests kopen bij je tuincentrum of een gespecialiseerd bedrijf vragen het voor je te doen.
Welke mest of bodemverbeteraar is het beste?
Er zijn vier soorten bodemverbeteraars waar je uit kunt kiezen, maar ze zijn niet voor elke situatie geschikt en niet even milieuvriendelijk:
- Compost: Dit geeft voedingsstoffen maar verbetert vooral de bodemstructuur en helpt planten voedingstoffen beter te kunnen opnemen. Het is de meest milieuvriendelijke optie en houdt ook het bodemleven in evenwicht dankzij nuttige bacteriën.
- Dierlijke mest: Dit levert iets meer voedingsstoffen dan compost en verbetert de bodemstructuur. Maar het is niet zo goed voor het milieu als compost.
-
- Organische mest: Dit is een combinatie van compost en dierlijke mest, met als voordeel dat voedingsstoffen langzaam aan de bodem worden afgegeven.
-
- Kunstmest: Dit bevat de correcte voedingsstoffen, maar helpt de bodemstructuur niet. Het is minder goed voor het milieu want het
-
- Potgrond: Dit is alleen bedoeld voor potplanten en niet voor de tuin. Het bestaat meestal uit veengrond en het afgraven daarvan veroorzaakt veel CO2-uitstoot.
Compost is dus de milieuvriendelijkste oplossing. Het mooie is dat je het ook zelf kunt maken met groente- en fruitresten en tuinafval.
Als je een plant hebt die het niet zo goed doet, kun je ook compost mengen met dezelfde hoeveelheid water. Dit compostwater giet je vervolgens over de bodem onder de plant.
Biologische mest
Als je compost of mest koopt kan het soms aangeprezen worden als biologisch. Biologisch betekent niet dat de mest zelf biologisch is, maar dat het toegestaan is in biologische landbouw. De ingrediënten moeten daarvoor van plantaardige, dierlijke, microbiële of minerale oorsprong zijn.
Hoeveel compost en wanneer?
De meeste planten hebben genoeg aan één keer bemesten per jaar. Vlak voor het groeiseizoen in Maart is een goed moment hiervoor. Rozen, eenjarige planten en je gazon kun je het beste twee keer per jaar bemesten, in maart en in juni.
Voor compost geldt dat een laag van 1 cm over de border en het gazon goed is. Voor mest kun je op de verpakking kijken wat is aanbevolen. Voor zandgrond geldt dat je iets meer moet strooien dan op klei- of veengrond, maar gebruik nooit te veel mest want dat kan planten laten verslappen.
Milieuvriendelijke potgrond
In standaard potgrond zit veengrond en dit veroorzaakt de uitstoot van veel CO2. Ook tast de afgraving ervan het landschap aan. Om potgrond te krijgen met enige aandacht voor het milieu kun je voor MPS-potgrond kiezen en letten op het RHP-keurmerk. Maar het milieuvriendelijkste alternatief is potgrond op basis van kokos.
Maak je eigen compost
Door je groente-, fruit- en tuinafval te composteren sla je twee vliegen in één klap. Je bespaart energie doordat er minder afval verwerkt hoeft te worden en je maakt je eigen bodemverbeteraar voor je tuin.
Het is wel belangrijk dat je goed composteert anders is het schadelijk voor het milieu. Als het rottingsproces zonder zuurstof gebeurt komt er namelijk schadelijk methaan of lachgas vrij.
Kies je compostsysteem
Er bestaan verschillende compostsystemen waar je uit kunt kiezen, afhankelijk van hoeveel keuken- en tuinafval je hebt en hoe groot je tuin is.
Een composthoop plaats je buiten en moet in eerste instantie minimaal 1,5 meter breed, hoog en diep zijn. Gedurende het composteringsproces zal hij daarna verkleinen. Je kunt de hoop op de grond, op enkele stenen of in een bak van hout, gaas of takken leggen.
Als je minder ruimte in je tuin hebt is een compostvat handiger. Je kunt dit bij een tuincentrum aanschaffen. Je kunt ook een kleiner compostvat kopen voor in je keuken of op het balkon. Hiervoor bestaan verschillende systemen zoals de composteertrommel en de wormenbak. Maar hier kun je geen tuinafval in composteren.
Waar je op moet letten voor goede compostering
Het is belangrijk dat er geen schadelijke gassen ontstaan bij het composteren. Volg daarom de volgende tips:
- Variatie: Maak je compost zo gevarieerd mogelijk. Dat betekent vochtig en droog, stikstofrijk (gras, mest) en koolstofrijk (hout, boombladeren), grof en fijn, etc.
- Doorluchting: Keer elke zes weken de composthoop volledig ondersteboven zodat er voldoende doorluchting ontstaat en het composteren versnelt.
- Vochtigheid: Je compost mag niet te nat of te droog worden. Anders kunnen belangrijke stoffen wegspoelen of ontstaat er een tekort aan lucht. Een goede locatie is daarom bijvoorbeeld half beschut of onder een boom en niet in een open veld.
Wat mag wel en niet gecomposteerd worden?
Aardappelschillen (beperkt, tenzij biologisch)
Bagger uit plastic regengoot of tuinvijver
Bladeren (goed mengen)
Citrusschillen (beperkt, tenzij biologisch)
Coniferen, hulstblad, dennennaalden (goed mengen)
Doppen van pinda’s en noten
Eierschalen
Fijngemaakt hout en takken
Grasmaaisel (goed mengen)
Rauwe groenteschillen, loof, stronken
Houtas (goed mengen)
Koffiefilters en koffiedik
Mest van kleine, plantenetende huisdieren (duiven, konijnen)
Noten en pitten
Onkruid (beperkt)
Plantenpotten van organisch materiaal (kokosvezel, olifantsgras)
Stro (beperkt)
Theebladeren
Tuinaarde, potgrond, zand, turfmolm (beperkt)
Verlepte bloemen en kamerplanten (beperkt)
Zaagsel (beperkt)
Bagger uit zinken regengoot of sloot
Botjes
Brood
Etensresten (gekookt)
Houtskool
Kaaskorsten
Kattenbakkorrels
Koffiepads en theezakjes
Papier
Peuken, sigarettenas
Stofzuigerzak en inhoud
Vet (gestold)
Visgraten
Wol, watten, vodden
Composteerbare kunststof (met kiemplant- of OK Compost-logo)
Zieke planten
Verwijder onkruid
De meeste mensen zijn onkruid liever kwijt dan rijk. Volg daarom de volgende tips om onkruid milieuvriendelijk te voorkomen en weg te halen:
- Voorkom onkruid door kale stukken in je tuin te bedekken met bodembedekkers. Dit zijn dichtgroeiende planten waardoor er geen ruimte is voor onkruid. Je kunt zelfs tijdelijk bedekken met houtsnippers, boomschors, of cacaodoppen (niet geschikt voor honden).
- Als er onkruid via de buren komt kun je een barrière aanbrengen van (gerecycled) kunststof die zo'n 30 cm de grond in gaat.
- Zaadonkruid komt niet meer terug als je het verwijderd voordat het bloeit. Wacht daarom met open grond 2 tot 3 weken zodat de plantjes ontkiemen en je het kunt verwijderen. Je kunt het eenvoudig met je hand uit de grond trekken en schoffel wanneer het droog is. Gooi het echter niet op de composthoop, want dan verspreid je het op termijn weer door de tuin.
- Wortelonkruid is lastiger te verwijderen omdat het diepe of wijdvertakte wortels heeft. Je kunt ze daarom het beste verwijderen met een onkruidsteker of plaatschepje. Gooi het vervolgens niet bij je compost, anders komt het later weer in je tuin. Wortelonkruid met diepe wortels zoals paardebloemen zijn echter wel nuttig doordat ze voedingsstoffen van diep naar boven halen.
- Het is altijd het beste voor het milieu om geen chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken voor het verwijderen van onkruid. Ze zijn namelijk giftig. Maar wil je ze toch gebruiken? Neem dan stoffen die toegestaan zijn door Ctgb en houd je strict aan de voorschriften op de verpakking. Lever restanten altijd in bij het Klein Chemisch Afval (KCA).
-
Vind je het onkruid mooi? Laat het dan gewoon staan 🙂
Krijg mooi en gezond gazon
- Gras zaaien is beter voor het milieu en veel goedkoper dan grasmatten kopen. Er wordt namelijk veel water, bestrijdingsmiddelen en kunstmest gebruikt om de matten te produceren. Pas wel op voor vogels en bescherm de zaadjes met bijvoorbeeld vogelschriklint. Een ander voordeel van zaaien is dat als er in de loop van de tijd kale plekken ontstaan je makkelijk bij kunt zaaien.
- Kies het juiste type grasmengsel voor jouw situatie. Je hebt een sterkere grassoort nodig voor een voetbalveld dan voor een siergazon. Ook voor in de schaduw zijn er speciale grassoorten beschikbaar.
- Bemest twee keer per jaar, zoals eerder beschreven onder het kopje bemesting.
- Maai je gras regelmatig op een hoogte van 3 tot 5 cm. Dit houdt je gras gezond. Als het zeer droog weer is of het gras in de schaduw ligt kun je beter 5 tot 7 cm aanhouden. Dan wordt het minder snel geel en wordt het vocht beter vastgehouden.
-
Laat na het maaien niet te veel liggen want dat kan het gras verstikken. Doe het daarom bij je compost of in de gft-bak.
- Handmatig maaien is beter voor het milieu dan elektrisch of met een benzinemotor maaien.
- Houd je gras luchtig door er met een riek of prikrol gaten in te prikken. Ook verticuteren met een verticuteer hark kan hierbij helpen. Dit helpt ook bij het verminderen van larven van langpootmuggen.
- Het komt regelmatig voor dat je na de winter mos vindt in je gazon. Dit gaat vaak weer weg door de lente- of zomerzon en doorluchting. Ook kun je het tegengaan door kalk te strooien. Dit maakt de bodem minder zuur.
-
Het is altijd het beste voor het milieu om geen chemische bestrijdingsmiddelen te gebruiken voor je gras. Ze zijn namelijk giftig. Wil je ze toch gebruiken? Neem dan stoffen die toegestaan zijn door Ctgb en houd je strict aan de voorschriften op de verpakking. Lever restanten altijd in bij het Klein Chemisch Afval (KCA).
– over de schrijver –
Florian Meeuwsen
Compenseer je uitstoot
door bomen te planten
Het is nog nooit zo essentiëel geweest een positieve bijdrage te leveren aan het klimaat. Bomen planten is volgens wetenschappers een van de beste manieren om klimaatverandering tegen te gaan. Dus word vandaag nog CO2-neutraal!
