- 4 min
Waarom bomen onze stress verminderen en gezondheid verbeteren
Studies hebben aangetoond dat alleen al het zien van bomen stress vermindert, je sneller helpt genezen, ADHD-symptomen vermindert, je een veiliger gevoel geeft, je focus verbetert en je aandacht herstelt1. Maar waarom werkt het? De antwoorden op deze vraag liggen in onze oeroude evolutionaire geschiedenis en verklaren zelfs waarom bepaalde bomen betere effecten op ons hebben dan andere:
Onze oeroude relatie met bomen
Lang voordat we tot mensen evolueerden, begon onze relatie met bomen. Onze verre voorouders, de apen op de savannes van Afrika, hadden een intieme relatie met bomen. Het was hun leefgebied. Bomen voorzagen in eten, spelletjes, educatie en waren vooral een veilige plek in tijden van gevaar. De apen die tijd in of bij bomen doorbrachten, overleefden beter, dus evolueerden ze om van nature tot ze aangetrokken te zijn en zich bij bomen veiliger te voelen. Dit zorgde bij primaten voor een stressverlagend effect bij het zien van bomen.
Toen apen evolueerden tot de vroege mensen, brachten ze minder tijd door in bomen, maar bomen bleven belangrijk voor de overleving. Ze waren een signaal voor de aanwezigheid van voedsel en water en waren later behulpzaam bij het maken van vuur, gereedschap en onderdak.
Onze moderne relatie met bomen
Terwijl bomen nog steeds net zo essentieel zijn voor onze zuurstof en overleving, is de relatie nu veranderd. De meesten van ons zijn in het dagelijks leven niet langer op een directe manier afhankelijk van bomen om te overleven. De positieve psychologische en hormonale reactie op het zien van een boom leeft echter nog steeds in ons en is in de loop van de tijd niet veel veranderd. Onderzoek toont aan dat zelfs zodra we een aangename kleur groen zien, onze stressniveaus dalen en als we bomen zien dalen ze zelfs nog meer1.
Onze ingebouwde voorkeuren voor bepaalde bomen
Niet alle bomen creëren hetzelfde effect bij ons. Onderzoek toonde aan dat de soorten bomen die het meest hebben bijgedragen aan onze overleving in de afgelopen millennia, bij ons de meest positieve respons opleveren1. We beoordelen ze ook als mooiste. Dit zijn de optimale eigenschappen van bomen die een positieve respons opriepen in onderzoek waarbij mensen de verschillende soorten te zien kregen:
1. De boom moet breed, niet te hoog en relatief gemakkelijk te beklimmen zijn, net als de acacia-tortilis. Dit is de boom die het meest lijkt op de boom op de savannes in Afrika waar we een groot gedeelte van onze evolutie doorbrachten, die ons hielp beter beschermd te zijn tegen roofdieren1.
2. De bomen moeten zich in een overlappende groep bevinden, dus geen enkele boom in een veld of bomen die ver uit elkaar staan. Op deze manier konden de mensapen van de ene naar de andere slingeren en gevaar gemakkelijker vermijden.
3. De bomen en planten mogen niet te dicht begroeid zijn zodat gevaarlijke roofdieren zich er gemakkelijk in kunnen verstoppen. Een te dicht bladerdak kan een gevoel van angst opwekken.
Nog een reden waarom we positief reageren op bomen: Fractals
Bomen zijn fractals, wat betekent dat patronen die ontstaan door de grote structuren, zoals de hoofdtakken, zich herhalen in kleinere structuren, zoals kleinere takken. Een huidige leidende theorie is dat ons zenuwstelsel is geëvolueerd om fractals heel goed te verwerken en dat dit de reden is waarom onderzoek heeft aangetoond dat fractals, zoals bomen, stress verminderen en voor een aangenamere staat van zijn zorgen2. We zijn veel minder aangepast aan de moderne architectuur, met zijn rechte lijnen en niet-fractale vlakken. Zelfs kunst waarin fractals zijn verwerkt, blijkt een esthetisch aangenamere ervaring bij mensen op te wekken.Hoe kunnen we gebruik maken van het positieve effect van bomen op ons welzijn?
Het zou geweldig zijn als mensen zoveel mogelijk omringd kunnen worden door bomen. In stedelijke omgevingen zouden we zelfs kunnen overwegen om ons te concentreren op het planten van die bomen die de zoals eerder vermelde meest positieve effecten op ons hebben.Vooral op plekken waar je veel tijd doorbrengt, zou het mooi zijn als je bomen of in ieder geval wat planten kunt zien als je uit het raam kijkt. In ziekenhuizen is het zelfs nog belangrijker, omdat bomen het genezingsproces helpen versnellen door het verminderen van de stresshormonen.
Biophillic architectuur
Behalve meer bomen te laten groeien, kunnen we ook de natuur in onze architectuur aanbrengen. Ofwel door bomen daadwerkelijk in gebouwen op te nemen, ofwel door de fractale vormen en structuren van bomen na te bootsen in de architectuur zelf. Dit wordt biophillic architectuur en design genoemd. Hoewel er wat extra kosten mee gemoeid kunnen zijn, zijn de voordelen van een betere gezondheid, focus en welzijn natuurlijk ook veel waard.
Laten we bomen planten
Door ons bomen voor je te laten planten in Tanzania om je CO2-uitstoot te compenseren, krijg je ook toegang tot het programma ‘In harmonie op aarde’ waar je steeds meer leert over hoe je de meest milieuvriendelijke keuzes in het leven kunt maken. Bestel dus nu uw bomen: